Er valt me iets op bij het coachen van teams en dat wil ik even met je delen. Misschien valt dit je ook op, dan hoor ik het graag. Of misschien zal het je beginnen opvallen door deze blog. In elk geval stelde ik dit voor het eerst vast bij het coachen van een DirectieTeam meerdere jaren geleden maar toen had ik nog niet goed door welke dynamiek er speelde. Door meer Systemisch te leren kijken in mijn begeleidingswerk, kon ik wat er toen gebeurd was beter plaatsen. De dynamiek die me is beginnen opvallen kan je met de volgende beeldspraak - verwijzend naar de wielrennerij - vatten: "Ik ga niet versnellen want dan is de kans groot dat ik er iemand af rij." Zorg vs. Competitie In sommige teams is er een ongezonde dosis competitie waardoor je amper nog kan praten over een team. Elkaar de loef afsteken, iemand anders uit de bocht fietsen, ... het zijn allemaal dingen die kunnen gebeuren in een team met te veel haantjes gedrag. Maar het kan ook omgekeerd. Er kan ook te veel zorg zijn voor elkaar en dan ontstaat er een soort verlammende loyaliteit naar elkaar. Op die manier lijdt er niemand gezichtsverlies, valt er niemand uit de boot maar riskeert het team ook om ter plaatste te blijven trappelen. Als het over een DirectieTeam gaat dan loopt de hele organisatie trouwens risico want een DirectieTeam kan een organisatie niet hoger tillen dan haar eigen functioneren. Subtiel maar hardnekkig Op de één of andere manier is er een mechanisme dat er over waakt dat iedereen lid kan blijven van het team. Hier speelt o.a. het thema "plek" als je dit bekijkt vanuit een systemisch perspectief. Dit betekent ondermeer dat een Levend Systeem er probeert voor te zorgen dat niemand zijn plek verliest. Op de één of andere manier voelt het team dat de stap naar een andere manier van werken mogelijks niet voor iedereen haalbaar is. Dan voel je als begeleider vaak weerstand of vertraging terwijl je ziet dat de meeste teamleden die stap eigenlijk wel zouden willen maken en ook zouden kunnen maken. Je kan dat natuurlijk nooit met zekerheid voorspellen. Vaak wordt de koploper van de gewenste verandering soms ingehaald door iemand die eerst onzeker was. In die zin kan het soms heel anders uitdraaien dan iedereen initieel had verwacht. In elk geval zorgt het team er op deze manier voor dat niemand afvalt. Zorg voor de afvaller Meer en meer raak ik er van overtuigd dat een belangrijk aspect om verander-momentum te behouden net zit in het zorg dragen voor de afvaller(s). Van zodra een Leven Systeem "voelt" dat er op een correcte manier zal omgegaan worden met het teamlid dat niet meer mee kan in de verandering, kan het ontspannen en de beweging maken naar een ander niveau van functioneren. Die zorg kan bestaan uit verschillende facetten, zoals:
In eerste instantie denk ik dat transparantie cruciaal is. Meestal is de desbetreffende persoon zelf opgelucht als het op een correcte manier wordt benoemd;
Daarnaast is het belangrijk om dan samen te kijken welke alternatieven er zijn ... alternatieven die passen bij de expertise die de persoon heeft opgebouwd maar vooral alternatieven die honorerend zijn voor alles wat de persoon gedaan heeft ten dienste van het team. Immers als dat niet correct gebeurd, mag je er zeker van zijn dat dit zal knagen aan de rest van het team;
Tot slot, is het ook belangrijk dat er een goede, respectvolle manier wordt gezocht om dit te communiceren naar de rest van het team en/of de organisatie. Hier is het belangrijk dat de persoon met een opgegeven hoofd zijn loopbaan kan verder zetten. Als dat niet op een correcte manier gebeurt zal ook dit blijven knagen aan het team.
Historie-Lijn En misschien remt het team wel omdat het al eens eerder iemand heeft moeten loslaten op een niet zo correcte manier. En net dat zorgt er misschien voor dat er een soort hyper-zorg ontstaat om te vermijden dat dit nog eens moet gebeuren met iemand. Tja, gebeurtenissen die zogezegd achter ons liggen, kunnen vaak nog pittig nawerken. Net daarom neem ik bij de intake van een teamcoaching altijd even de tijd om een historie-lijn van het team te doorlopen. Met een aantal Systemische Principes in je achterhoofd levert dat vaak verrassende inzichten op ...